Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Broninie
Indywidualne zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze.
Diagnoza o upośledzeniu umysłowym stawia przed rodzicami trudne zadania, począwszy od pogodzenia się z nią i zaakceptowania upośledzonego dziecka, aż po trudne wybory celów wychowania i metod kształcenia. Rodzice przeżywają wiele rozterek i niepokojów związanych z przyszłością rodziny i dziecka. Wszystkie te problemy rodzin dzieci niepełnosprawnych stanowią aktualne wyzwanie i główny cel działania dla wielu placówek specjalnych w szczególności dla naszego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Broninie. W związku z tym, że rodzice dzieci głęboko upośledzonych potrzebują wsparcia ze strony specjalistów, głównie psychologów i pedagogów specjalnych, nasz Ośrodek organizuje w domach rodzinnych za pośrednictwem nauczycieli Indywidualne Zajęcia Rewalidacyjno-Wychowawcze.
Prowadzone zajęcia maja na celu:
- naukę nawiązywania kontaktów oraz kształtowanie sposobu komunikowania się z najbliższym otoczeniem na miarę indywidualnych możliwości uczestnika,
- ogólne usprawnianie ruchowe i psychoruchowe, rozwijanie sprawności manualnych, umiejętności posługiwania się przedmiotami użytku codziennego,
- wdrażanie do osiągania samodzielności w podstawowych sferach życia i zaspokajania podstawowych potrzeb,
- poznawanie otoczenia, rozwijanie zmysłów: dotyku, wzroku, węchu, słuchu i smaku, rozwijanie umiejętności funkcjonowania w najbliższym środowisku,
- kształtowanie umiejętności współżycia w grupie poprzez uczestnictwo w wielu spotkaniach integracyjnych,
- rozwijanie różnorodnych zainteresowań, uaktywnianie uczestnika do podejmowania nowych wyzwań.
Zajęcia prowadzone są różnorodnymi metodami dostosowanymi do indywidualnych potrzeb i możliwości uczestnika w atmosferze wzajemnej akceptacji, zaufania i poczucia bezpieczeństwa. Współpracujemy ze środowiskiem rodzinnym, udzielamy wszelkiego wsparcia a przede wszystkim motywujemy rodziców do kontynuowania wszelkich oddziaływań terapeutycznych. Ponadto informujemy o możliwościach pomocy dla rodzin ze strony placówek niosących pomoc na rzecz osób niepełnosprawnych.
Indywidualne zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze prowadzone są na podstawie opracowanych indywidualnych programów zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. W codziennej pracy dobieramy metody w taki sposób aby jak najlepiej komunikować się z naszymi podopiecznymi, wpłynąć na ich indywidualne osiągnięcia oraz przygotować w miarę możliwości do funkcjonowania w życiu codziennym. Wykorzystujemy znane i sprawdzone oraz nowatorskie metody pracy zwracając przy tym głównie uwagę na indywidualne potrzeby i możliwości podopiecznych.
Metoda Knilla
Oparta jest na Programach Aktywności - Świadomość Ciała, Kontakt i Komunikacja. Programy aktywności to trening zaznajamiający z własnym schematem ciała, rozwijający kontakt społeczny, ruch, świadomość ciała oraz jego możliwości sprawcze, różne formy zabawy z partnerem. Można je wykonywać codziennie i jeśli to możliwe o tej samej porze dnia. Wszystkim ruchom ćwiczącego towarzyszy specjalny akompaniament muzyczny, który jest wspomagany głosem prowadzącego, śpiewem, rytmicznym mówieniem dostosowanym do wykonywanych czynności. Wszystko to podwyższa uwagę ćwiczącego i koncentruje na wybranych aktywnościach. Ćwiczący uprzedzany jest o tym, że dana czynność się zakończyła i może oczekiwać co nastąpi za chwilę. Może więc rozpoznawać znane sytuacje, a po jakimś czasie nauczy się rozpoznawać je z wybraną aktywnością. Dzięki Programowi Aktywności uczestnicy lepiej zrozumieją relacje pomiędzy sobą i własnym ciałem. To może uczynić ich zdolnymi do odkrycia znaczących powiązań z otoczeniem i wejścia w relacje z innymi ludźmi oraz do manipulowania przedmiotami w sposób celowy, poznawczy, a nie schematyczny i stereotypowy.
Programy Aktywności Knillów mogą być stosowane jako metoda:
- przywracająca doznania zmysłowe, służące poznaniu własnego ciała i umożliwiające kontakt z otoczeniem,
- pobudzająca do aktywności i współdziałania,
- aktywizująca prace mózgu i porządkująca zachowania społeczne.
Alternatywne i wspomagające metody komunikacji
Potrzeba komunikowania się z otoczeniem jest bez wątpienia jedną z najważniejszych psychicznych potrzeb człowieka. Komunikacja jest kluczem do poznania siebie i otaczającej rzeczywistości społecznej, do umysłowego uporządkowania świata poprzez nazywanie przedmiotów, zjawisk, określanie ich cech i relacji zachodzących między nimi. Podczas stosowania tej metody wykorzystujemy piktogramy i gesty. Piktogramy to białe znaki, symbole umieszczone na czarnym tle. Wprowadzanie i utrwalanie piktogramów może odbywać się przez następujące ćwiczenia:
- dopasowywanie, np. łączenie piktogramu z konkretem, zdjęciem, obrazkiem,
- łączenie dwóch takich samych piktogramów,
- łączenie dwóch takich samych piktogramów, ale w różnych rozmiarach,
- wybieranie spośród dwóch, trzech lub więcej nazwanego przez nauczyciela piktogramu,
- ćwiczenie rozumienia znaczeń przez tworzenie prostych dobieranek kojarzeniowych, np. drzwi-klucz, ręcznik-mydło, segregowanie według różnych kategorii i funkcji,
- prowadzenie rozmowy z dzieckiem na określony temat i wybieranie spośród wielu piktogramów.
Przykładowy zestaw Piktogramów odnoszący się do czynności podejmowanych podczas zajęć:
Dbamy o higienę twarzy - Mateusz rozpoznaje właściwe Piktogramy i jednocześnie uczy się jak kojarzyć je z określona sytuacją:
Poznajemy figury geometryczne - Mateusz kojarzy właściwy Piktogram tym razem ze wsparciem nauczyciela:
Nauka Czytania Globalnego - chłopiec rozpoznaje graficzny układ wyrazów i jednocześnie elementy otoczenia z kategorii „narzędzia” i „warzywa”:
Podczas ćwiczeń Knillów Mateusz samodzielnie włącza odtwarzacz, ponadto niektóre polecenia również wykonuje wystarczająco pod małym nadzorem prowadzącego:
Albumy Aktywności - Mateusz uczy się podstawowych czynności życiowych jak mycie zębów i mycie twarzy dodatkowo ze wsparciem manualnym ze strony prowadzącego:
Arteterapia - przykład w jaki sposób pracujemy podczas takich zajęć, tym razem to praca zatytułowana „Bocian w gnieździe”:
Wykorzystując naturalne elementy otoczenia mamy pracę pt. „Wiosenna kompozycja”:
Nasza Mała Galeria:
Usprawnianie motoryki małej i koncentracji wzrokowej:
Ulubioną formą zajęć są spacery po najbliższej okolicy - Mateusz próbuje integrować się z osobami spoza kręgu domowników, widać, że łatwo nawiązuje kontakty:
Na Festynie „Postaw na Rodzinę”, organizowanym przez Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Broninie, Mateusz wraz ze swoją Mamą:
Opracowała: Marzena Wesołowska